Kistemaker

Thuis » Diversen » Gedenkboek Hoogkarspel 1940-1945 » Pagina 21

7. Evacuatie 1944

S.P. Kuin

September 1944 -- Een verlaten secretarie. De secretaris is juist even naar Naastepad, destijds waarnemend burgemeester, die wegens ziekte niet in staat is om op het gemeentehuis te komen.
De telefoon gaat. Over het algemeen geen bijzonders, doch in deze tijd wel, wanneer het een intercommunaal gesprek is. Bijna alle lijnen immers zijn door de Duitsers in beslag genomen, zodat slechts na eindeloos wachten een verbinding met de buitenwereld kan worden verkregen.
"Hallo, met het evacuatie bureau Noordholland te Alkmaar. In verband met het bevel tot ontruiming van Den Helder door de burgerbevolking is uw gemeente aangewezen voor onderbrenging van 900 vluchtelingen. Wanneer, dit nodig mocht zijn kunt u stro voor ligging verkrijgen in Hoorn."
Het bericht is slechts kort, doch redelijk te aanvaarden. We weten allen, dat dergelijke bevelen van de bezetter niet te weerstreven zijn. Oorlogsgevaar, ruimte- en voedseltekort maken het noodzakelijk de mensen niet in de steden, doch vooral op het platteland in te kwartieren.
Enkele gemeentenaren stellen zich direct spontaan disponibel om de beschikbare ruimte in de gemeente op te nemen, zodat bij aankomst der vluchtelingen dadelijk tot verlening van huisvesting kan worden overgegaan. In de komende dagen blijkt evenwel dat evenals zoveel ook de evacuatie niet "volgens plan" verloopt. De dorpen rond Den Helder zijn overbevolkt, terwijl aan het onderkomen geen eisen worden gesteld, om maar zo dicht mogelijk bij have en goed te kunnen blijven. Slechts een man, vrouw, 2 kinderen en een kruiwagen met wat lijfgoed vragen hier om een plaatsje, hetwelk aan de Zwaagdijk geen moeilijkheden oplevert.
Intussen moet ook de kuststrook Haarlem-Beverwijk ontruimd worden. Vervoermiddelen buiten hand- en kinderwagens zijn niet aanwezig, doch ondanks alles komen verschillende gezinnen bij familie en verre kennissen om onderdak aankloppen. Ongeveer 20 personen worden hier zonder enige drang opgenomen.
Erger is het gesteld met de vluchtelingen die eind October arriveren. Deze mensen, inwoners van Renkum, Oosterbeek, Huissen enz. zijn inderdaad vluchtelingen. Bevrijd door de luchtlandingstroepen bij Arnhem en enkele dagen daarna door oorlogsgeweld verdreven komen zij, soms na omzwerving door Duitsland, via Apeldoorn, zonder iets te hebben kunnen redden, doch met de wetenschap dat alles vernield is, in Hoogkarspel aan. Nu vooral tonen onze mensen te weten wat naastenliefde in de practijk is. Geheel vrijwillig worden ongeveer 40 personen in diverse gezinnen opgenomen en van het meest noodzakelijke voorzien. Wanneer men de hopeloze omstandigheden, waaronder geleefd werd in aanmerking neemt, dan is een woord van lof hier zeker op zijn plaats.
De algehele bevrijding van Nederland hebben zij in Hoogkarspel moeten afwachten, doch nimmer moest van hogerhand worden ingegrepen. Ook de evacué's hebben zich in hun lot zo goed mogelijk weten te schikken zonder te klagen wanneer het eten van de centrale keuken grotendeels uit rode bieten bestond.
Evacueren is erg, vluchten is vreselijk en daklozen opnemen is een werk van barmhartigheid. Hoogkarspel werd zeker niet boven zijn vermogen belast, doch door de spontane hulpverlening en het wederzijds aanvoelen der moeilijkheden is deze last tot een lichte geworden.


Bovenstaande tekst is overgenomen uit het
"Gedenkboek" Hoogkarspel 1940-1945, uitgegeven in 1947.

 


© 2001-2024 | Sitemap | Contact

Facebook: Ansichtkaarten van Andijk