» Diversen » Medemblik: Jaartallen » 1601-1650
1600-1630
Touwslagerijen te Medemblik bij de Baanpoort en ook daarbuiten.
1602
Synode te Hoorn, o.a. Ds. Pieter Lambertsz. Stellingwerf van Medemblik.
(Oud-Westfriesland XV, 171.)
1603
Twee huizen te Hauwert verbrand door bliksem.
(D. Burger, 212.)
1606
Jonker Hartog van Rijswijk vertrekt, slotvoogdij opgeheven
(Gonnet, Inv.)
1607
Synode te Amsterdam; o.a. Jacob Dirksz. Brouwer, ouderling van Medemblik.
(Oud-Westfriesland XV, 171.)
1608
Zeer strenge winter. Klacht van Burgemeesters over de toestand van het kasteel.
(Gonnet, Inv. 190.)
1.5.1608
Vervallen kasteel nu aan de stad en ingericht als Schuttersdoelen.
(Gonnet, Inv. 132.)
1609
Besluit: Munt te Medemblik, bij toerbeurt, 1612 naar Hoorn, dan naar Enkhuizen, etc.
(Speelwagen 1952, 136.)
23.1.1610
Op Emerentiedag watervloed met groot geweld en grote kosten tegengehouden.
O.a. aan de Westerdijk te Medemblik en bij Krimpen. Voor het eerst zeilen gebruikt.
(Velius, 291.)
(Centen, 3.)
(D. Burger, 221.)
1611
Cornelis Adriaensz. Brouwer van Medemblik tegen 5 grote galeien in gevecht.
Zijn schip in brand gevlogen, hijzelf in schip van Jan Pietersz. Proost van Enkhuizen gered.
(Brandt, 294.)
1612/1613
Veel schade door stormen.
(Centen, 8.)
1613
Koggehuis gebouwd van de winsten uit de O.I.C., door Lieven de Key 1560-1727. Zaanlandse rederij gaat
naar Spitsbergen. Jan Jacobsz. Boots (de Boes, Du Bois) van Medemblik met "de Fortuyne"
mee.
(Huizinga, 7.)
1614
"Groenlanse Maatschappij" opgericht. Medemblik er niet bij!
(Centen, 19.)
Levanthandel: 2 van de 12 directeuren zijn Medemblikkers.
(Huizinga, 10.)
26.7.1616
Keur van de Vier Noorder Koggen:
Zoden te delven uit het naaste land tot den dijk, recht af, recht aan,
ten meesten oorbaar, zonder aanschouw te nemen aan gras of
zaailand. Zij bepaalden het zoodgeld als volgt:
Van grasland elke bovenste spit zes stuivers, 2e spit 4 stuivers, 3e en 4e elk 3 stuivers de roede.
Eerst de eigenaar waarschuwen. Het dorp is aansprakelijk, behoudens verhaal op de dader.
(Claes Barentsz. fo. 222.)
1617-1623
Schepen door de Algerijnen genomen waaronder van Pieter Hiddesz. en Cornelis Willemsz. "van
Memelyck".
1618
Generate synode van Dordrecht.
2.10.1618
Maurits verandert de Raad te Hoorn. 6 Oktober naar Enkhuizen. 8 Oktober naar Medemblik. Ook daar de
Raad veranderd: Remonstranten er uit, Contra's er in! 6 Oude laten continueren, 10 nieuwe.
(D. Burger, 20.)
(Velius, 307.)
(Centen, 30.)
25.12.1618
Ds. Ursinus van Medemblik (contra) preekt te Hoorn.
(Velius, 307.)
Zomer 1619
In de zomer van 1619 nam een Turk het schip "de Cooltuyn" van Medemblik dat katoen uit Jaffa
gehaald
had en zette het volk op de galeijen.
Nov. 1619
"seeker Kistemaker te Hoorn veroordeeld omdat de Remonstranten bij hem aan huis vergaderd waren.
"Op
gelijcke boet"; 450 gulden!
1620
Zware ijsgang.
Vijf watermolens, die tussen Medemblik en Opperdoes stonden, verplaatst aan de Oostkant van Medemblik.
Trapsgewijze bemaling. Verplaatsing omdat de sluis voorheen "op het felste van de zeeslag
(noordwest)"
hadden derhalve grote kosten. Dijk bewesten Medemblik heel hoog en breed gemaakt. Zes tot zeven roeden
breed. Nieuwe sluis zou zeer duur zijn.
(D. Burger, 20.)
Ordonantie op de pilotagie. Symon Maarten Lievenszoon gecommiteerd voor Medemblik.
(Centen, 35.)
Jan/Feb. 1621
Zeer strenge winter! Zelfs de Maas en de Wielingen zijn toegevroren!
12 febr. ijsgang bij Medemblik; wierriem van 20 voet doorgesneden.
In 1 uur tijds 30.000 gld. schade. Totale schade in de Vier Noorder Koggen fl. 150.000.
Schadevergoeding
door de Staten; fl. 10.000.
(Velius, 323.)
(Centen, 36)
(D. Burger, 23.)
1621
W.I.C. opgericht. Medemblik neemt deel voor fl. 78.000. Vaart op Amerika en West-Afrika. Hoorn,
Enkhuizen
en Medemblik houden de zoutvaart op West-Indie vrij.
(Velius, 327.)
Een Medemblikker kaper neemt een zeer rijk geladen Spaans koopvaardijschip. Daar tegenover wordt een
Medemblikker oorlogschip genomen bij Vlieland.
Medemblik heeft drie bewinthebbers bij de W.I.C.
(Velius, 327.)
1621/1623
Engelse soldaten te Medemblik.
(Centen, 38.)
(Gonnet, Inv. 136.)
1622
Pier(ius) Winsem(ius) Chronyk van Vriesland. Professor geschiedenis te Franeker.
1. "Medemblikker Scharrezoodje." 1650
2. "Het Nieuw Liedtboeck."
3. "Het Nieuwe Scharre Soodtje."
H.J. Prins kwam ook op het Muiderslot, gedichtjes meest van P.C. Rhijnenburg, raad en heelmeester te
Medemblik.
13.8.1624
Overleden te Enkhuizen: Ds. Johannes Ursinus, contraremonstrant. Joh. Ursinus, prop. te Wervershoof,
kwam 1615 te Medemblik en overleed te Enkhuizen toen hij daar als scriba van de Synode optrad. Hij
was gehuwd met Aertjen Jans' die overleed 21 Juni 1660.
Hij was contraremonstrant, eerst "gematigd".
(Treslong IV, 103.)
8.3.1625
Watervloed. Keern en Zwaagdijk met planken beschut.
(Centen, 45.)
Nessepolder bij Wervershoof ingebroken en sinds onder water gebleven.
(D. Burger, 223.)
10.12.1625
Overleden te Medemblik: Albert Pietersz. Hauwert, burgemeester van Medemblik (1604-1605), dijkgraaf
van de Vier Noorder Koggen. Hij was gehuwd met Griet Gerrits', die overleed 29.8.1621.
(Treslong IV, 94.)
1630
Duurte: Hoorn, Enkhuizen en Medemblik verbieden de uitvoer van brood. Molen te Wervershoof bebouwd.
Windas en sluis in de Lagedijk.
(D. Burger, 124.)
1631
Braakmeer, Poelmeer, Wijmermeer en Lichtewater bedijkt.
Op 25 Juli (St. Jacob) de dijk en ringsloot aanbesteed. Drooglegging, zgn. "ten bate van hare
armen" ... (misnoegen).
(D. Burger, 53, 125.)
1632
Stadsuitbreiding, ontwerp Lourens van Teylingen.
Twee nieuwe havens gegraven; Oosterhaven (Pekelharinghaven) 25 tot 26 roeden breed.
Westerhaven, zeer ruim; 35 roeden breed.
Ook woningbouw. Voorheen lag de stad alleen ten Noorden van deze havens, nu ook ten Zuiden, waar
voorheen weiland was.
De nieuwe havens waren van betekenis als vluchthavens. Ze waren veilig bij ijsgang. In 1632 kwamen er
ca. 100 schepen meer naar Medemblik.
"eenigste Azylum en alderzeekerste Herberg"
(D. Burger.)
In 1633 kwamen er ca. 200 schepen meer van andere plaatsen.
(D. Burger, 24.)
(Cl. Bruin, Arcadia.)
(Huizinga, 7.)
Bevolking Enkhuizen Hoorn Medemblik |
aantal huizen 3.615 2.556 818 |
inwoners, plm. 16.250 11.500 3.700 |
1635
Medemblik schenkt een gebrandschilderd raam aan Schermerhorn;
"Als men MDCXXXV. geschreven heeft die Stadt Medemblyk ter eeren van den godsdienst alhier dit glas
gegeven 1635". Wapen van Medemblik gehouden door twee leeuwen, in kleuren, grisaille cartouche met
gezicht op Medemblik, met vruchtfestoenen en daaronder bovenstaande spreuk.
1636
Klok van de Bonifaciuskerk, doorsnee 1,25 m.
"Sunte.Pieter.is.min.naem.
tot Godes.dienst.ben.ick.bequaem.
den.levendigen.roep.ick
dooden.over.luide.ick."
Aan beide zijden beeldjes van St. Pieter, onderaan:
Everhardus.Splinter.me.fecit.Enchusae.anno. 1636.
(Van Arkel & Weissman, 46.)
1637
Duinkerkers nemen 13 schepen, waaronder 1 oorlogschip van Medemblik met 24 stukken (Commelin).
(Centen, 88.)
Vloot met nieuwe schepen versterkt, o.a. uit Medemblik.
(Centen, 89.)
Uitwisseling van gevangenen.
(Centen, 90.)
1641
Huis aan de Oosterhaven; "dit is in de noorsvaers". Hout, stokvis en traan uit Noorwegen.
1642
Ordonnantie dijkkosten Vier Noorder Koggen,, o.a. 2 gecommitteerden van Medemblik.
(Centen, 88.)
3.2.1643
NoordWester storm. o.a. Medemblik "in verbaastheyt".
(Centen, 101.)
1645
Bank van Lening: Pieter Abraham Brand, geh. met Dieuwertje de Mol.
In vier maanden 17 schepen die te Medemblik geladen waren, door de Sont.
2,5 % van het totaal.
1647
Ingang van het weeshuis gemaakt (binnenplaats).
1648
Verschillen over de WestVriese Zeedijk. Uitspraak van het Hof van Holland.
"Generale herstoeling".
(Centen, 114, 115, 119, 120.)
"Eeuwig Vredejaar!" Einde van de 80 jarige oorlog, 1568-1648. Regering door Maurits veranderd.
11 Vroedschappen ontslagen en nieuwe aangesteld. Burgemeesters onveranderd.
1649
Twee klokken voor de Bonifaciuskerk; de grootste 1,88 m. doorsnede.
"Extensis.urbis.Medenblicae.moenys.civium.Qz.accressente.frequente.
ex.decreto.magnistratum.in.hanc.forman.me.redigunt F(rancois) et
Pierre) HEMONY.Zutphaniae.anno.domini.MDCXLIX."
(Van Arkel & Weissman, 46.)
2e klok, doorsnede 1,5 m.
"Laudatum.Dominum.cymbalis.bonesonantibus.F.et.P.HEMONY.me.fec.
Zutphaniae.Ao.1649".
(Van Arkel & Weissman, 46.)
1650
Synode to Alkmaar, o.a. Ds. Cornelius Posthumius van Medemblik.
(Oud-Westfriesland XV, 171)
Uitgegeven; eenvoudige stadsplattegrond door Merian, 26x18 cm. fl.3,=
(SpH.)
"De Witt, de Wael en Stellingwerff,
De Keyser, Ruyl en Duyst,
Zijn op bevel van Willem II
Naar Loevestein verhuist."
20.6.1650
Prins van Oranje, Willem II, te Enkhuizen. "Pensionaris" Nicolaas Pietersz. Stellingwerff
weigert de
prins te Medemblik toe te laten.
(Huizinga, 35.)
30.7.1650
"die van Medemblik quamen daar" (te Enkhuizen). Met een smoesje:
“de Prins wenste hem te spreken”, wordt Stellingwerff gearresteerd en naar het Hof van de
Princes
Royaal gebracht en den 31 des avonds in 2 Carossen weggevoerd" (naar Loevestein).
Pas vrijgelaten, nadat ze uit hun resp. regeringen getreden waren.
(Centen, 128/130.)
(Ds. Backer, Oostwoud in 1717.)
Oproer; "Douw souste ons de sleutels brengen van het Cruythuys of toorn of wij bruge die een Hoechs
in het water". Dit tegen burgemeester Verwer.
H.J. Prins speelde op de fluit het Wilhelmus, etc.
1.8.1650
"krijgsraad" van Medemblik, Jan de Zee. Maerten v.d. Wolff, Jan Fransz.
Roosterman, Dirck Thomasz. Puynder en Adryan Albersz. Hauwert, allen
kapiteins met hun ondergeschikte officieren:
doel Willem II niet binnen Medemblik te laten (ingeval). Medemblik
wordt versterkt, gat van de Oosterhaven met ijzeren ketting afgesloten.
Vier kanonnen uit het Clagehuys bij het Hoofd.
3.8.1650
"ketting aan sticken geseylt", kabel ervoor gespannen.
5.8.1650
Dagwacht vervallen, alleen's nachts 1/2 compagnie.
13.8.1650
Spanning voorbij.
17.8.1650
Medemblikkers mogen Stellingwerff bezoeken op Loevestein (met 2 man).
1650/1660
Preekstoel in de Bonefaciuskerk met veel snijwerk. Relieffiguren uit de
geschiedenis van Judith en Holofernes, "op Italiaanse manier behandeld".
(Van Arkel & Weissman, 46.)