» Diversen » De Speelwagen » 1950 » No. 3 » pagina 65-66
Eerder verschenen in 'De Speelwagen',
5e jaargang,
1950,
No. 3,
pagina 65-66.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.
Een bouwsteen van onze samenleving
Onder het laatste sliertje rook van de Zaanstreek, op de kruising van het Noordhollands Kanaal en de
ringvaarten van Beemster en Starnmeer, ligt Spijkerboor, een kleine nederzetting in een wijde wereld.
In 1787 bouwden hier de Heren van de Starnmeer een polderhuisje met woonstee voor de veerman, stalling
voor paarden van de jaaglijn, tapkast en bedsteden voor dorstige en vermoeide pleisteraars. Rondom
dit centrum van wijs beraad en lafenis verrezen zes à zeven houten huizen en honderd vijftig
jaar later een fort van grauw beton, waaraan de kastelein in zekere dagen nog wel een stuivertje heeft
verdiend!
Maar ons oog valt op dat goed gerestaureerde polderhuis met z'n groene klompenhos, dat zo het plaatje
van Goejanverwellesluis zonder patriotten en prinsgezinden kon zijn.
Wanneer er één punt in ons gewest is waar een historisch monument de gelegenheid krijgt
om rustig bekeken te worden, dan is het hier. Alle passage van Zuid naar Noord dient zich te schikken
naar de overvaart met trekschouw en heetgebakerd of koud, de veerman moet zijn tijd hebben.
U zult niet de eerste zijn die aan hem vraagt of er in het polderhuis wel eens wat te doen is, want
zo rondziende kunt u zich moeilijk voorstellen, dat in dit land van slingerdijken en grintwegen nog
een zaal vol feestvreugde of belangstelling te vergaren is.
En toch moet u zich niet vergissen. Er brandt hier vele avonden volop licht achter de kleine ruitjes
en allerminst voor de pret alleen. Menig volslagen dorp heeft in Spijkerboor een goed voorbeeld en al
moet men het daar stellen met meer niet dan wat men er heeft, de samenkomsten van Plattelandsvrouwen,
van Landelijke ruiters, van Jongeren en leden der Hollandse Maatschappij van Landbouw getuigen van
een gezonde opgewekte geest. Schrikt men soms elders af voor een halfmaats buitje en een frisse neus,
hier houdt men koers bij het vooruitzicht, dat wie heen tegen heeft voor de wind naar huis gaat.
En dan nog wat. In Spijkerboor zitten boer en burger aan dezelfde tafel en men waagt er het woord.
Wie lid is krijgt zijn beurt en over de korte inleidingen wordt in den brede en degelijk gediscussieerd.
De grote vragen van de dag worden hier beantwoord door een simpele daad. Want, waar in een zo kleine
gemeenschap de sterke wil leeft eigen krachten te verzamelen voor het opbouwen van een betere samenleving,
daar zijn de eerste stenen reeds gelegd.