▲

» Diversen » De Speelwagen » 1950 » No. 10 » pagina 292-294

De nuwe mode (1888)

Eerder verschenen in 'De Speelwagen', 5e jaargang, 1950, No. 10, pagina 292-294.
Uitgave: Historische Genootschappen in Hollands Noorderkwartier.
Auteur: A. C. ter Horst-Hoekstra.

Der wazze jare leden twei moidjes, zussies, die ien jaar verskilde, maar mienigien docht: dat binne zeker tweilinkies, want ze wazze altoid eveliens kleid. Ze weunde in een durrep tussen Medemblik en Enkuizen en hulle vader was een ambachtsman, die gnap z'n broad verdiende, maar hai was dènok van de ochend tot de eivend in touw. De moidjes moste vanzellef ok derle hande uit de mouwe steke. „'t Kin niet allegaar van ien kant kome” zoi Vader oftig. „Werreke moet je, dat staat in allemans hande te leze”. – Ien keer, toe ze deres midden op een deurdeweekse dag an een kussensloupkantje zatte te hake, wat aars altoid een Zundeswerrekie was, wier Vader proentje: „Hè julle niks aars te doen? – gien kakdames in de hoek oor, die altoid maar an zoa'n hebbedinkie zitte te priegele en moeder in 't achterend alliendig an de waschtommend ploetere leite”. – Nou, vader hoefde gerust niet zoa op te speule, de moidjes wazze niet handskoan, zoa had moeder ze toch niet opbrocht. Van jongs of an hadde ze hollepe mit waske, boene, skrobbe, vroive en zuk en zuk, ze liete moeder nooit alliendig moddere. Maar zeker was derle taks of en mochte ze van moeder efkes an dat kantje hake. Nou, dèn vond vader 't vanzellef ok goed. –

De moidjes wiere ouwer. Ze namme moeder al heel wat uit de hande. Pittig werreke konne ze, maar wat moeder nog 't meist nei 't zin was, ze konne der oigen en moeders jurreke make. De ou(d)ste van de twei had er evenwel de meiste rooi op en zoa wier ze van lieverlei een complete naaister. Zoa kwam 't dat de twei zusters der altoid gnappies instakke. En altoid hadde ze een kwikkie of een strikkie, weer een aar gieniens om docht had, maar dat haalde ze uit de „Grazieuse” oor, want, wat is een naaister zonder een modeprent?

Op een keer, ze hadde toe pas een nuwe jurrek, mochte ze mit derle tweien nei Amsterdam toe te warskip, nei een nichie, die deer altaid weund had. Nou, deer hadde ze moed op, maar ze mochte der wel om dinke, dat ze gnappies prate, zoa-as ze 't op skoalleerd hadde. –

De groate dag kwam. Wat keke ze op van die houge huize in Amsterdam en die drokte bai de weg, 't leek wel kerremis. Gelukkig had Nicht derle van 't spoor haald, wat hadde ze aars beginne moeten. Ze hadde nou toch evengoed al pain in der loif deur al dat vreemde om derle heen. „Zeg maar niet veul”, had moeder zoid, „Nicht zal wel prate” maar toch konne ze niet leite, bai elleke winkel, die ze verbai gonge, uit te roepe: „Nou, koik deer deres, wat mooi!” Nicht leek der wel klucht om te hewwe, maar 't kon ok wel verbeelding weze. Toe kwamme ze an de mooie weuning van nicht Margo, maar toch vonde de moidjes, dat ze aars wel wat te dicht bai de hemel te land komen wazze. Ze keke nou ok eres nuwelijk nei nicht Margo zellef, die leek krek op een plaatje oit de nuwste Grazieuse, mit zoa 'n verhougingkie van achteren; wat viel de ruimte van de rok deer mooi over heen. Ze dochte an derle oigen nuwe jurreke, zoa sluuf, zoa rechtof. Wazze ze deer nou eerst zoa groask op weest? 't Was net, of nicht derle gedachte reiden had, want ze zoi: „Keurige kleedjes hoor, maar de laatste mode eist een tournure, zoals ik draag. Alle dames in de stad zie je er mee. Weet je wat we moesten doen – ga vanmiddag mee naar de stad, en ik koop er voor jullie ook een”. – De moidjes hadde der wel oore nei, maar der was ien bezwaar: Vader! – „Kom”, zoi Nicht, „meisjes van jullie leeftijd mogen in hun kleding toch wel hun eigen zin doen?”

En zoa beurde 't, dat de twei zusters mit de tournure in de karrebies thuis kwamme, want andoen, deer zagge ze nag te veul teugen op. Moeder wier vanzellef wel op de hougte brocht, maar die had er niet veul mee op. Toe docht ze an der oigen jonge jare, hoe ze in der dienst mit aanneme zoa verlegen graag een breie strouk op der kleidje hewwe wou en hoe ze op reid van de vrouw maar mit een paar besseltjes tevreden weze most. En zoa kwam ze tot 't besluit: leit de moidjes dèn maar der oigen zin doen, al hew 'k zellef dèn ok niet veul op mit die nuwerwisse fronte.

En toen 't dèn Zondeg was, kwamme de zusters die ochend pikt en dreven uit 't voorussie in de weuning, weer vader en moeder al klaar zatte, om te kerrek te gaan. Gelouf maar gerust, dat derle hartje klopte as een lammeresteertje. Eerst had vader nerregens erreg in, maar toe ien van de twei der omdraaide, zoid 'ie: „Wat hè' je deer van achteren zitte, is je onderrok om de hougte, of wat is dat?” Toe most 't houge woord der uit vanzellef. – „Vort mit die rommel”, skreeuwde vader, „Nicht Margo kin wel zoa veul zegge, maar ik hew hier zeker ok nog wat te kardieze en deerbai – der is nog niks anvongen ok”.

„Wai magge ok nooit wat!” zoi de ou(d)ste huilend en ze sloeg de deur van 't voorussie mit een smak dicht, zoadat de kom en bakkies in de diggelekas der van ruttelde en de prutlip van de jongste zoi ok genog. Die dag bleef de tournure in de kas.

Of moeder nou onderweeg nei de kerrek toe vader 't ien of 't aar zoid had, dat manjes van zuk gesnor gien verstand hadde of zuk of zuk, wie zel 't zegge, maar toe't weer Zundeg was, zoi ze: „Doen dat ding den maar an, vader zel der nou gien meer over meutele”.

Maar wie der skande over sprakke, dat wazze de mense bai de weg en de vrollie achter de hortjes, toe de moidjes mit de juffrouw van de bewaarskoal, ok al mit een queue de Paris, an 't kuiere wazze. Vanzellef trokke ze der deer gien snars van an – „groaske tiete” was een skeldwoord, weer ze van jongs af an mee vertrouwd wazze en wat 't mooiste was, deimee, over een jaar of zoa, zou je zien, dat alleman zoa'n ding onder der kleidje broadnoadig vond. 't Gong ommers altoid zoa mit de mode? En deervan liepe ze, stoif arrempie-deur, maar weer veerder en ze barstte van 't lachen as er ientje nuwelijk stil bleef staan en spottend riep: „Nou, nou, kin 't nag mooier?” „'t Is of de wereld vergaan zel”, zoi ien van de zusters, „nou wai een keu hewwe, we zelle maar rustig veerder kuiere”. – Zoa kwamme ze op slot in een aar durrep. Wazze ze toe maar aars omkeerd, want ze wiste toch, dat de jo'ens bai de weg deer veul baldadiger wazze as bai hulle. – En ja oor, je hadde al gauw de poppe an 't danse. Weer kwamme al die smeerige kladodders vandaan? Koik nou, wat een prut op derle Zundese jurreke! Nou lachte ze gien meer, ze wazze kwaad op die loeders, die om een hoekie stinge te lache. Opiens hoorde ze der ientje hardloupend ankome en voor ze der erreg in hadde, zat de doerak op de queue de Paris van de bewaarskoaljuffrouw mit z'n arreme stoif om der hals. De juffrouw skudde mit alle macht, maar hai liet pas los, toe ien van de zusters 'm een flens om z'n ore gaf. 't Mooi van 't kuiere was der nou glad af. En thuis beklaagde ze der over die lilleke loeders. Moeder keek zuinig nei de smerige vlekke, maar vader gloimde en zoi: „Ja, zuk hè'je te wachte, as je mee doene an de nuwe mode”.

 

---