» Oud Andijk in Beeld
» Deel 3 » Pagina 35
35.
Het ontstaan van het stoomgemaal en verder verloop in vogelvlucht.
Op 26-9-1860 vindt er een vergadering plaats van burgemeesters ambt uitoefenende
binnen de polder “Het Grootslag”, teneinde, de toestand te bespreken
betreffende de waterbemaling. Dit geschiedt door middel van twaalf molens.
Er zijn problemen met de drie molens staande aan de Oosterdijk, gemeente Enkhuizen.
Ze verkeren in slechte staat en het lozen van water op de Zuidzee gaat belabberd.
Op 29.10.1861 komen voorzitter Reinder Kooyman en bestuurslid K. de Jong (van
Hoogkarspel) met een rapport op tafel, inhoudende om nabij de vijf molens hier
in Andijk een hulpstoomgemaal te bouwen ter vervanging van de drie genoemde molens.
Het voorstel wordt in meerderheid afgewezen. Kooyman en de Jong blijken doordouwers
te zijn en overtuigd van de noodzaak.
Ze stellen de leden voor om een bezoek te gaan brengen aan een in werking zijnde
gemaal in Tjalleberd (Friesland). Voor die tijd een lange reis via de Zuiderzee.
De in werking zijnde stoommachine met pomp maakte indruk op de bezoekers, ze
zien met eigen ogen dat het werkt. Hier is men niet afhankelijk van wind. Kolen
kan men kopen, wind niet.
Optimistisch gestemd keert het gezelschap huiswaarts, men is overtuigd.
OP 19.11 zijn de hoofdingelanden opnieuw bijeen, maar zijn weer tegen. Dan, met
gebruikmaing van art. 54, wordt er gestemd met als resultaat acht voor, vijf
tegen. Men gaat direkt aan de slag. Op 7.7.62 ontvangt het bestuur van de polder
“Het Grootslag” een brief, welke is ondertekend door de voorzitter
van het dagelijks bestuur der banne Andijk, K. Karsten.
Daarin geven de dagelijkse besturen van de banne Westwoud, Oudijk, Wervershoof
en een niet nader genoemde hoofdingeland te kennen tegen de bouw van een hulpstoomgemaal
te zijn. Onnodig, verkwistend luidt hun oordeel, de gammele molens kunnen beter,
goedkoper gerepareerd worden. Echter tevergeefs.
Op 23.10 is er reeds een concept contract tussen het dagelijks bestuur (R. Kooyman,
Andijk - K. de Jong, Hoogkarspel - J. Baars, Lutjebroek - R.J. Botman, Enkhuizen
en P. Schuurman, Bovenkarspel) enerzijds en fabrikant “Harmens en Penning”
te Harlingen. Specialisten in stoomwerktuigen. De inhoud luidt in het kort, levering,
plaatsing van een stoomketel, type Cornwal, lengte 8.60 El, diameter (ronding)
2 El. De maximale stoomdruk zal 3 atmosfeer bedragen. (Amsterdamse El is 68.8 cm,
Engelse El is 91.4 cm). Vermoedelijk heeft men de Amsterdamse El gehanteerd,
zeker is het niet.