» Kistemaker Archief
» Proza en Poëzie
» Pagina 40
40. Een manje op 't zee-ois!
He-he dat valt niet mee, zo teugen de skuinte van de doik op te loupen en temesten niet
as-ie zo bikkelhard is! Kloin Pietje Tensen houdt intussen maar dapper vol, hoi wulderes
boven doik koike. 't Het nag-al puur vroren vannacht en nou zel der vast wel zee-ois weze
achterdoik! Kwan, den maar overdwars net as de krabbe, kome zel-ie der! Werentig, 't gaat
al beter, hoi trapt zen hulleft dwars tegen de skuinte en den hoist-ie zen are bien
omhoug. De anhouwer wint! 't Is aars puur frissig bovendik deer he je om de leigte niet
zoveul errig in, maar die Oostewind is vuil koud!
Nou, jawel 'oor, der is zee-ois! Nag wel niet de hele zee vol, maar der droive puur zokke
skosse en die koeke vanzellef anmenkaar en den worre 't oftig hele oisvelde. 't Knarst en
knettert welderes wat en den kome der witte flinters langs de rande deer die boel teugen
menkaar skuift. 't Ois ziet boitoide puur grimmelig, je moete denke dat deer wel'ers wat
zand over stoven is. Weet jij 't, die skosse kenne wel heel van Gaasterland komen weze!
Maar kedeer, wat voor zwartig'oid is dat deer Noordop? Miskien een bonk hout dat wegdreven
is? Of een paal, die erregens boi een strand af'broken is, kepotskuurd deur 't ois, moet
je denke... Maar nou, 't loikt werentig wel te bewegen! Gekkend op een stokje, maar 't
beweegt! Miskien toch een bonk hout dat skuin tussen de skosse zit en deerdeur wat
omhougdouwd is? Allegaar larie, 't beweegt weer! 't Wukelt, net of der een manje op 't ois
zit, die een hand opsteekt. Koik nou eres, deer he je 't alweer, zen errem gaat omhoug....
Nei maar, dat ken gien dood bonk hout weze, deer zit leve in, 't is een MENS! Een manje op
't zee-ois, wegdreven op een skos, joost mag wete weer heel vandaan? Nou dat die skos deur
are skosse insloten is, is 't hele katje hierneitoe komen vanzellef!
Kloin Pietje Tensen is der meist beduusd van: een manje op 't zee-ois! Wat zel-ie toch
verrekt koud weze... deerom woof-ie vanzellef... hoi vraagt hellep! Maar, wat zel je
hellepe as man allien? En hoe kom je derbai, tusken al die droivende oisvelde deur?
Op 't padje onderdoik loupt Gert Dekker. Pietje Tensen het 'em al zien ankomen, maar hoi
was met zen gedachte boi dat manje buitendik, die deer stienkoud op 't ois zit. Maar
grietdome, Gert Dekker weet miskien meer reid! Kloin Pietje Tensen toetert deur zen hande
nei Gert: "Hei Gert, koom okkeres oppedik, der zit een manje op 't zee-ois!"
"Ja je zelle moin vernachele," roept Gert van onderen, maar hoi maakt toch
anstalte om boven te kome. Tedorie, die doik is zo hard as een klip! Maar nei wat stennen
en bleizen is Gert toch ok op de kruin. "Weer ben je nou met je manje?"
vraagt-ie en met de hand boven zen ouge tuurt-ie de oisvlakte om de Noord af... "Nou
deerzo," zoit Pietje, "werentig, hoi wukelt alweer!"
"Je konne welderes g'loik hewwe, 't loikt er temesten puur op," zoit Gert.
"Maar den moete we der op-af, dat manje ken deer zommaar niet zitte bloive, hoi het
't deer hardstikke koud vanzellef."
"Zeg jij den maar hoe? Hoe wou je boi dat manje kome?"
"Met een skuit of met een knoe."
"Met een knoe, hoe lang zou 't dure dat-ie an flenters barst?"
"Nou, den met een skuit, maar weer kroig je die en den nag: hoe kroig je een skuit
overdik, nou dat de skuinte zo stienhard is?"
"Soimen Groot het wel een skuit te lien en we zelle vollek hale moete... dat manje
ken deer niet bloive vanzellef!"
"Kedeer, deer is Nantje ok allerdeesd, hillegaar bovendik!" Ze het kloin Pietje
Tensen en Gert bovendik zien en uit hulle gespukel wel begrepen dat der wat bezonders
achterdoik te zien is. Ze het 'er zwarte kaper met franje maar opdein, die zel temesten
deer bovendik niet ofwaaie en ze het maar gauw een melkersbuis 'grepen teugen de koud. Die
het ze nou an, zo over der wollen slob. "Moin mens," hoigt ze, want ze ken meist
niet meer, "jollie hewwe 't zeker puur drok oppedik, zo an jollie gespukel te zien
temesten. Is der wat aars as aars?"
"Der zit een manje op 't ois," zoit Pietje, "koik zellef maar, hier recht
Noordop, koik maar langs moin vinger."
"Je diesek is met geren 'naait, ik zien niks." Ja, ja toch: Nantje ziet 't nou
ok, een manje op 't zee-ois! "Moin heer, wat zel die stakkerd koud weze, erme ziel,
koik deer wukelt-ie alweer... wie weet hoe 'n honger dat manje het, of dorst of
baiengaar... zout water ken je niet drinke. Jollie moste der wat an doen, Piet en Gert,
zien 'em te redden m'n koind, wat zel die stumper allemendigste koud weze!" Nou Piet
en Gert begroipe nou dat er wat 'beure moet. Ze leite der oigen boi de skuinte neerzulle,
want loupe gaat nag slechter der beneer as der teugenop. Om Nantje denke ze hillegaar
niet, die moet der oigen gat maar zien te redden.
Vanzellef komt er almeer vollek bai, dat he je met zoks! En ze hewwe ok al een skuit! Met
man-en-macht moete ze die nou teugen doik opsjorre. Gert Dekker het de leiding, die is
nag-al skonkig 'bouwd en zomaar puur wat sterker as de are manjes. Hoi het een grovve
strot ok en hoi roept aldeur: "hoi, geloik! Hoi, nag ien keer!" 't Valt om de
weerlicht niet mee op die harde skuinte maar ze kome der, de skuit staat bovendik! Nou, 't
is maar goed dat ze van alles meenomen hewwe: een fles mellek, goed in een wollen dekentje
'rolt om de koud en een stikketrommel met genog stikke der in, 'smeerd en beloid. Want dat
dat manje honger en dorst het, is nag-al vanzellef!
Boi de zeestiene neer gaat 't beter. De skuit bonkt af-en-toe welderes op die harde
stiene, maar lek zel-ie dalik niet worre en de manjes kenne der oigen nou beter skrap
zette! Gelukkig is der vlak voor de wal open water. "Ien-twei," zoit Gert en ze
skuive de skuit zo in de nattig'oid.
"Wie gane der nou mee?" Nou, vanzellef Gert Dekker en kloin Pietje Tensen, want
die hewwe dat manje 't eerst zien. Ze hewwe roeispane en een paar kloete mee, want hullie
vaarwater is niet overal even breed en as ze tusken de skosse kome, kenne ze die baitaie met de kloet afdouwe.
Bovendik staat 't vollek hullie nei te koiken. 't Gaat goed: ze benne al puur zo'n endje
boi doik vandaan... Maar kedeer, ze veraarze nou hullie koers, ze gane nou zommaar puur
wat westelijker. Ja, zoks he je tusken de skosse, je kenne zommaar niet rechtdeur nei
Staveren vare! Koik, nou gane ze weer wat meer Noordop, ze kome nou al puur dicht boi dat
manje. Ze kenne nou ok de roeispane weer gebruike, ze hewwe deer wat ruimer water... En
koik 'em nou eres wukelen, nou dat begroip je, hoi is vanzellef merakel bloid dat ze kome
om 'm te hellepen! Weet jij, hoeveul dage die stumperd al op die skos 'zeten het? Nou
benne ze der al puur dichtboi... Maar, wat is dat? Deer gaat-ie van 't ois af en omhoug!
't Is gien manje, 't is een VEUGEL! Kedeer, met breeje slage zweeft-ie over 't zee-ois, zo
't Noordwest in op Memelik an! Ja-nei-maar-oor, zoks bestaat, ape ken je vange!
"Deer hoor ikje," zoi douve Jaap, "ape wel, maar zee-arende niet!"
ANDIJK 1968, Piet Kistemaker.
Inzending voor de prijsvraag "pennevruchten"
West-Friesland OUD en NIEUW deel 35
