» Boeken
» Ter herinnering aan de 25-jarige Bevrijding
» Pagina 18
- 18 -
Gelukkig bleek bij nader onderzoek, dat verschillenden een geldige
"Ausweis" hadden, en die werden weer vrijgelaten. Zo'n Ausweis
gaf recht op vrijstelling van dienst of om op het land te werken of zo
iets. Veel mensen hadden zo'n ding, meestal vals, maar dat wisten de
Duitsers weer niet. Enkele jongens werden na afloop van de razzia toch
meegenomen. Dat was verschrikkelijk, want ze zijn jaren weg geweest onder
de meest gruwelijke omstandigheden in verschillende concentratiekampen. Eén
van hen is pas een jaar na de oorlog teruggekomen. Zover hadden de
Duitsers hem weggevoerd. Eigenlijk dacht iedereen toen al, dat ie nooit
meer terug zou komen, maar toch kwam er op een goede dag bericht, dat hij
onderweg was naar huis. Dat is toen feest geweest, temeer omdat al de
mannen, die toen bij deze razzia gepakt waren, allemaal weer terug waren.
Ondanks de zeer vele onderduikers die er in die tijd in Andijk waren, zijn
er bij razzia's van de Duitsers nooit veel gepakt. Dat kwam in de eerste
plaats door het uitstekende "alarmsysteem" wat de mensen van het
Andijker verzet hadden opgezet. Elke onderduiker kreeg steeds van dezelfde
persoon een seintje als er een razzia op komst was. Dan gingen de
onderduikers bij tientallen met schuiten de polder in. Jullie zullen
weleens gehoord hebben dat de polder die ten zuiden van ons dorp ligt tot
voor 12 jaar terug allemaal uit eilandjes bestond met erg veel sloten er
omheen. De tuinders gingen toen altijd voor een hele dag van huis, met hun schuiten de polder in.
Op die stukken land, die eilandjes dus, stond in de meeste gevallen wel
een klein schuurtje (een boetje), waarin het meegenomen brood werd
gegeten, of waarin bij regen werd geschuild. Nu, die schuurtjes dat waren
de plaatsen waar die onderduikers naar toe gingen als er gevaar dreigde en
dat was meestal in de nacht. Het was beslist niet zo lollig, vooral als
het koud was. Maar het was wel veilig want de Duitsers durfden eigenlijk
die polder niet in, zeker bang dat ze zouden verdwalen met al die sloten
en op die schuiten hadden ze het niet erg begrepen, ze konden er niet mee omgaan.
