» Boeken » Ter herinnering aan de 25-jarige Bevrijding » Pagina 35
Aardappelmeel moest je zelf maken, want je kon nergens meer wat kopen.
We leken toen wel wat op de Batavieren. Er werd alleen nog maar geruild.
Botters uit Urk lagen hier achter dijk tegen de wal en ruilden vis en
paling tegen van alles en nog wat. Er waren mensen die de paling zelf
rookten in een groot vat boven een rokend zaagselvuurtje. Het rookte en stonk tegen de klippen op, maar wie daarop lette, was een kniesoor.
Maar om op de aardappelmeel terug te komen, dat was nog een fabricage
apart. De aardappels moesten geschaafd of geraspt worden boven een grote
teil of kuip met water. Wanneer het aardappelmeel tijdens het raspen naar
beneden kwam, zakte het naar de bodem. Als het genoeg bezonken was, werd
het vuile water er af gegoten, en moest het aardappelmeel nog een keer of wat nagespoeld worden met schoon water.
En eindelijk als het genoeg gezuiverd was, werd het kostbare goedje op een laken uitgespreid en gedroogd.
Een nieuw soort stroop werd in die tijd ook uitgevonden. Dat moest gemaakt
worden van suikerbieten. Ook allemaal weer.erg omslachtig, waar veel werk
aan vast zat. Die bieten werden tot pulp verwerkt door ze te raspen en die
blubber moest dan een poos koken. Zo'n kookproces moest een keer of wat
herhaal worden en het resultaat was tenslotte dat je toch wat smakelijk spul kreeg, dat op stroop leek en ook nog lekker zoet smaakte.
Misschien dat jullie dit allemaal wat raar vinden, maar het is echt
gebeurd. Brood moest ook zelf gebakken worden. In oude koffiemolens zullen
we al mopperend wat een tarwe gemalen hebben. Wat was dat een akelig
sjouwtje. Zoals jullie nu boodschappen moeten doen moesten wij toen tarwe
malen, bieten raspen en houtjes hakken. Soms aten we zoutloos brood, omdat er gewoon geen zout meer te krijgen was.
Dat geloof je nu haast niet meer, maar kijk maar es naar de prijzen, die
toen betaald werden. Een brood ƒ 200,--, een pakje margarine ƒ 60,--,
een sigaret ƒ 1,25, een pond zout ƒ 50,--. Zulke prijzen werden gegeven o.a. op de zwarte markt.